อ้อยสามสวน

กอน/ขมเหลือง/ข้าวสาร/เครือเขาขมหลวง/ชะเอมไทย/อ้อยแสนสวน ชื่อวิทยาศาสตร์: Myriopteron extensum (Wight & Arn.) K.Schum. วงศ์: Apocynaceae  ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: เลื้อยได้ไกล 5-10 เมตร ใบ: เดี่ยว รูปรี รูปไข่แกมรูปรีหรือค่อนข้างกลม ขนาด 5-7 x 8-12 เซนติเมตร ปลายเรียวแหลมหรือยาวคล้ายหาง โคนมนหรือแหลม ขอบเรียบ เส้นแขนงใบเห็นเด่นชัดทั้งสองด้าน ดอก: ออกเป็นช่อแยกแขนงหลวมๆ ตามซอกใบ ช่อดอกยาว 5-20 เซนติเมตร ดอกย่อยเล็ก กลีบรองดอกเล็กมาก กลีบดอก 5 กลีบ รูปใบหอก เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 0.8-1 เซนติเมตร ออกดอกเดือนกันยายนถึงตุลาคม ผล: เป็นฝักคู่รูปกระสวยหรือรูปไข่เบี้ยว ขนาด 2-4 x 5-8 เซนติเมตร ฝักเรียงในระนาบเดียวกัน เปลือกผลลักษณะเป็นพูหลายพูขนานกันจากขั้วผลไปยังปลายผล เมื่อแก่จะแห้งแตกตามรอยตะเข็บเพียงด้านเดียว […]

มะระขี้นก

ผักไห่/มะห่อย/Balsam Pear/Bitter Cucumber/Bitter Gourd/Leprosy Gourd ชื่อวิทยาศาสตร์: Momordica charantia L. วงศ์: Cucurbitaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: เป็นเหลี่ยม 4-5 เหลี่ยม มีมือเกาะ ใบ: เดี่ยว เรียงเวียน รูปไข่กว้าง รูปหัวใจ หรือเกือบกลม ขนาด 2.5-10 x 3-12 เซนติเมตร ปลายแหลม ขอบใบเว้าลึกเป็นรูปนิ้วมือ ลักษณะเป็นพูชัดเจน 5-13 พู และจักฟันเลื่อยห่างๆ ดอก: เดี่ยว รูปกรวย สีเหลือง โคนกลีบเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 กลีบ ดอกแยกเพศอยู่บนต้นเดียวกัน ดอกเพศผู้มีเกสรเพศผู้ 3 อัน สีเหลือง ดอกเพศเมียมีก้านชูเกสรเพศเมีย 1 อัน ปลายแยกเป็น 3 แฉก มีเกสรเพศผู้ที่เป็นหมัน […]

เถาดอกบานตูม

 เอน/จิงจ้อขาว ชื่อวิทยาศาสตร์: Merremia umbellata (L.) Hall. f. วงศ์: Convolvulaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: มีรากออกตามข้อ เลื้อยไปตามผิวดิน ใบ: รูปรีหรือรูปไข่แกมขอบขนาน ปลายเรียวแหลม โคนเว้า มนหรือตัดตรง ผิวใบด้านบนมีขนประปราย ใต้ใบมีขนสั้นหนาแน่น ก้านใบมีขนสั้น ดอก: ออกเป็นช่อกระจุกแบบซี่ร่ม ดอกสีเหลืองอมส้ม รูปกรวยตื้น ปลายแผ่บาน เส้นดอกเป็นแฉกรูปดาว ขนาดดอก 3-4 เซนติเมตร ออกดอกเดือนกันยายน-กรกฎาคม ผล: เกลี้ยง เมล็ดมีขนสั้นหนาแน่น อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง-มาก แสงแดด: รำไร ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: เป็นวัชพืช พบตามริมถนน ที่รกร้าง ทุ่งหญ้า ยอดและใบอ่อนรับประทานได้ ใบใช้ตำพอกแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก

สะอึก

จิงโจ้ ชื่อวิทยาศาสตร์: Ipomoea maxima (L. f.) ex Sweet วงศ์: Convolvulaceae ประเภท: ไม้เลื้อย ล้มลุก เนื้ออ่อน ลำต้น: ทอดเลื้อยตามผิวดินหรือพันไม้ระดับต่ำ ลำต้นสีม่วงแดง ใบ: รูปหัวใจ ปลายเรียวแหลม ใบสีเขียวเข้ม ดอก: ออกเป็นช่อ 1-5 ดอก สีม่วงอ่อนหรือสีชมพูอ่อน กลางดอกสีม่วงแดงเข้ม โคนกลีบเป็นหลอด ปลายแผ่ติดกัน ขนาดดอก 2.5 เซนติเมตร ออกดอกเดือนสิงหาคม-กันยายน ผล: กลมแบน มี 4 เมล็ด มีขนสั้นสีเทาหรือขาวปกคลุมหนาแน่น อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: ทางสมุนไพรใช้ใบตำผสมเมล็ดเทียนแดง (Nigella sativa L.) พอกแก้ปวดหัว

หนามแน่ดงขาว

จิงจ้อน้อย/จุกโรหินี ชื่อวิทยาศาสตร์: Thunbergia simillis Craib วงศ์: Acanthaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: มักเลื้อยพันไม้ระดับต่ำ ใบ: รูปรีแคบ ปลายเรียวแหลม เส้นใบออกจากโคน 3 เส้น แผ่นใบบาง บางชนิดมีขนสากมือทั้งสองด้าน ดอก: สีขาว ออกเดี่ยวหรือออกเป็นคู่ตามซอกใบ โคนกลีบเชื่อมเป็นหลอดตื้นปลายแยก 5 กลีบ ขนาดดอก 3 เซนติเมตร ขนาดดอก 2-3 เซนติเมตร ออกดอกเดือนกันยายน-มากราคม ผล: กลม มีจะงอยที่ปลาย 1 คู่ มี 4 เมล็ด ออกดอกเดือนกันยายน-ธันวาคม อัตราการเจริญเติบโต: ปานกลาง ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ดหรือปักชำ การใช้งานและอื่นๆ: ยังมีอีกชนิดหนึ่งมีลักษณะดอกคล้ายกันคือ หูปากกา (T. […]

ตดหมูตดหมา

กระพังโหมตัวเมีย ตดหมา ย่านพาโหม ชื่อวิทยาศาสตร์: Paederia linearis Hook. f. วงศ์: Rubiaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: สีเขียวอ่อน ขนาดเล็ก ใบ: รูปแถบยาว ปลายแหลม โคนใบยื่นเป็นติ่งหู ดอก: ออกเป็นช่อตามซอกใบและหลายกิ่ง ดอกย่อยจำนวนมาก ดอกสีขาว รูปหลอด ด้านในสีม่วงเข้ม ปลายแยก 5 แฉกตื้นๆ และหยิกย่น ออกดอกเดือนมีนาคม-พฤษภาคม ผล: รูปไข่หรือกลม เมื่อแก่แห้งและแตก อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ทั่วไป น้ำ: ปานกลาง ไม่ขังแฉะ แสงแดด: ตลอดวัน ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด การใช้งานและอื่นๆ: เป็นยาสมุนไพร แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ จุกเสียด ขับลมหรือใช้ใบตำพอกแก้ปวดศีรษะ ลำต้นและใบมีกลิ่นเหม็น เนื่องจากมีสาร Methyl mercaptan ดมื่อต้มกลิ่นเหม็นจะหายไป […]

อัญชัน

 แดงชัน/เอื้องชัน/Blue Pea/Vine Butterfly Pea/Pigeon Wings ชื่อวิทยาศาสตร์: Clitoria ternatea L. วงศ์: FABACEAE (Papilionoideae) ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อนขนาดเล็ก อายุสั้น ลำต้น: มีขนปกคลุม ใช้ยอดเลื้อยพัน ใบ: ใบประกอบแบบขนนก ใบย่อย 5-9 ใบ ใบรูปไข่แกมรูปรี ปลายแหลม โคนมน ใต้ใบมีขนลักษณะคล้ายหนามปกคลุม ดอก: ออกดอกเดี่ยวหรือเป็นคู่ตามซอกใบ ดอกรูปดอกถั่ว มีทั้งดอกชั้นเดียวและดอกซ้อน มี 5 กลีบ สีขาว ฟ้าหรือม่วง กลีบชั้นนอกมีขนาดใหญ่ กลางกลีบมีแต้มสีเหลือง ผล: ฝักแบน เมล็ดรูปไต สีดำ มี 5-10 เมล็ด อัตราการเจริญเติบโต: เร็ว ดิน: ดินร่วนระบายน้ำดี น้ำ: ปานกลาง แสงแดด: รำไรถึงจัด ขยายพันธุ์: เพาะเมล็ด […]

ลดาวัลย์

กะลาเผือก / ลดา / Bridal Creeper / Snow Creeper / Snow-in-the-jungle ชื่อวิทยาศาสตร์: Porana volubilis Burm.f. วงศ์: Convolvulaceae ประเภท: ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน ลำต้น: ทอดเลื้อยไปได้ไกล 2 – 3 เมตร มีขนปกคลุม ใบ: ใบเดี่ยวเรียงสลับ รูปหัวใจ กว้าง 8 – 10 เซนติเมตร ยาว 12 – 17 เซนติเมตร ปลายใบแหลม โคนใบเว้าลึก แผ่นใบบาง มีขนสั้นปกคลุม ขอบใบเรียบ ดอก: ออกเป็นช่อแยกแขนงตามซอกใบและปลายยอด ดอกย่อยจำนวนมาก รูปกรวย กลีบเลี้ยงสีเขียว กลีบดอกสีขาว โคนดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอด ปลายแยกเป็น 5 กลีบ พับย่นเล็กน้อย […]

ขจร

สลิด ชื่อวิทยาศาสตร์: Telosma cordata (Burm.f.) Merr. วงศ์: Apocynaceae ประเภท:ไม้เลื้อยเนื้ออ่อน เลื้อยพันได้ไกล 2 – 5 เมตร เถาเล็กและเหนียว ใบ: ใบรูปหัวใจกว้าง 4 – 5 เซนติเมตร ยาว 5 – 6 เซนติเมตร ปลายใบเรียวแหลม โคนใบรูปหัวใจ ขอบใบเรียบ แผ่นใบบาง ดอก: ออกเป็นช่อซี่ร่มห้อยลง กลีบเลี้ยงสีเขียวมี 5 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน ด้านในมีขนนุ่ม ปลายแยกเป็น 5 กลีบ เส้นผ่านศูนย์กลางดอก 1.5 เซนติเมตร ดอกทยอยบานทั้งช่อ บานวันแรกสีเหลือง มีกลิ่นหอม อีก 2 – 3 วันต่อมาเปลี่ยนเป็นสีเหลืองอมส้มและกลิ่นจางลง ออกดอกเดือนกรกฎาคม -ตุลาคม ผล: เป็นฝักยาวรูปกระสวย […]